ЁЯеФ рднाрд░рдд рдоें рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлाрдЗрдб рдЖрд▓ू: рдкोрд╖рдг рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо
рд▓ेрдЦрдХ: Suryavanshi IAS
UPSC рдЕрдн्рдпрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП | GS рдкेрдкрд░ 1, 2 рдФрд░ 3 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ | PYQs рд╕рд╣िрдд
ЁЯУ░ рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЪрд░्рдЪा рдоें рдХ्рдпों?
CIP рдиे рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрдиा рджрдХ्рд╖िрдг рдПрд╢िрдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдХेंрдж्рд░ (Agra, UP) рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рд╣ै।
ЁЯУЪ UPSC рд╕िрд▓ेрдмрд╕ рд╕े рд╕ंрдмंрдз
рдкेрдкрд░ | рд╡िрд╖рдп | рдЙрдкрд╡िрд╖рдп |
---|---|---|
GS Paper 1 | рднाрд░рддीрдп рднूрдЧोрд▓ | рдХृрд╖ि рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХ्рд╖ेрдд्рд░, рдлрд╕рд▓ рдкैрдЯрд░्рди |
GS Paper 2 | рд╢ाрд╕рди рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा | рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдХृрд╖ि рд╕ंрдмंрдзिрдд рдпोрдЬрдиाрдПं |
GS Paper 3 | рдХृрд╖ि | рдЬैрд╡ рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी, рдЦाрдж्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рдмीрдЬ рд╡िрддрд░рдг |
GS Paper 3 | рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рддрдХрдиीрдХ | рдЬैрд╡-рдлोрд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди, рдХुрдкोрд╖рдг, рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп |
ЁЯзк рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдХ्рдпा рд╣ै?
рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдПрдХ рдРрд╕ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдм्рд░ीрдбिंрдЧ рдпा рдЬैрд╡-рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдХे рдЬ़рд░िрдП рдлрд╕рд▓ों рдХे рдкोрд╖рдХ рддрдд्рд╡ों рдХो рдмрдв़ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
✅ рдлाрдпрджे:
-
рдЫिрдкी рднूрдЦ (Hidden Hunger) рд╕े рд▓рдб़ाрдИ
-
рд╕рдк्рд▓ीрдоेंрдЯ्рд╕ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा рдХрдо
-
рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд▓ाрдн
-
рд╕्рдеाрдпी рдФрд░ рд╕рд╕्рддा рд╕рдоाрдзाрди
ЁЯФН рднाрд░рдд рдоें рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлाрдЗрдб рдЖрд▓ू рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХे рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु
рд╡िрд╖рдп | рд╡िрд╡рд░рдг |
---|---|
рд╕ंрд╕्рдеा | рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рдкोрдЯैрдЯो рд╕ेंрдЯрд░ (CIP), рдкेрд░ू |
рднाрд░рддीрдп рднाрдЧीрджाрд░ | ICAR – рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдкोрдЯैрдЯो рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ, рд╢िрдорд▓ा |
рдлोрдХрд╕ рди्рдпूрдЯ्рд░िрдПंрдЯ | рдЖрдпрд░рди (рдЖрд▓ू), рд╡िрдЯाрдоिрди A (рд╢рдХрд░рдХंрдж) |
рдирдИ рдкрд╣рд▓ | CIP рдХा Agra рдоें рдХेंрдж्рд░ |
рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдорд╣рдд्рд╡ | Indo-Gangetic Plains – рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЖрд▓ू рдЙрдд्рдкाрджрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ |
рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕рд╣рдпोрдЧ | рднूрдоि – рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░, рд╕рдорд░्рдерди – рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдмाрдЧрд╡ाрдиी рдмोрд░्рдб рд╡ рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп |
✍️ рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी рд╡िрд╖рдп
1. рдкोрд╖рдг рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं
-
рдоिрдб-рдбे рдоीрд▓ рдпोрдЬрдиा
-
POSHAN рдЕрднिрдпाрди
-
SDG 2 (Zero Hunger)
2. рдХृрд╖ि рдоें рддрдХрдиीрдХ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ
-
рдЬрд▓рд╡ाрдпु-рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдкोрд╖рдг-рд╕ंрдкрди्рди рдлрд╕рд▓ें
-
рдлूрдб рдк्рд░ोрд╕ेрд╕िंрдЧ рд╕े рдЬुрдб़ाрд╡
-
рдмीрдЬ рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╕ुрдзाрд░
3. Public-Private Partnership (PPP)
-
рдиिрдЬी рдХंрдкрдиिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдмीрдЬ рдЙрдд्рдкाрджрди
-
рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдмाрдЬ़ाрд░ рд╕े рдЬोрдб़рдиा
-
рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рднाрдЧीрджाрд░ी
ЁЯз╛ рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ों рдХे рдк्рд░ीрд▓िрдо्рд╕ рдк्рд░рд╢्рди (2016–2023)
❓ рдк्рд░рд╢्рди 1:
❓ рдк्рд░рд╢्рди 2:
‘Intensive Millets Promotion’ рдкрд╣рд▓ рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХौрди рд╕ा/рд╕े рдХрдерди рд╕рд╣ी рд╣ै/рд╣ैं? (UPSC Prelims 2016)
-
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдЙрди्рдирдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдФрд░ рдкोрд╕्рдЯ-рд╣ाрд░्рд╡ेрд╕्рдЯ рддрдХрдиीрдХ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддी рд╣ै।
-
рдпрд╣ рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдХी рдкрд╣рд▓ рд╣ै।
❓ рдк्рд░рд╢्рди 3:
ЁЯЧ║️ рдоैрдк рдк्рд░ैрдХ्рдЯिрд╕: рднाрд░рдд рдоें рдЖрд▓ू рдЙрдд्рдкाрджрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░
рдЗрди рд░ाрдЬ्рдпों рдХो рднाрд░рдд рдХे рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдоें рдЪिрди्рд╣िрдд рдХрд░ें:
-
рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ (Agra, Farrukhabad, Kannauj)
-
рдмिрд╣ाрд░
-
рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓
-
рдЧुрдЬрд░ाрдд
-
рдкंрдЬाрдм
✒️ рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдк्рд░рд╢्рди (GS Paper III | 250 рд╢рдм्рдж)
“рднाрд░рдд рдоें рдЦाрдж्рдп рдПрд╡ं рдкोрд╖рдг рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдоें рдмाрдпोрдлोрд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдХी рднूрдоिрдХा рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ें। рдмрдб़े рдкैрдоाрдиे рдкрд░ рдЬैрд╡-рдлोрд░्рдЯिрдлाрдЗрдб рдлрд╕рд▓ों рдХे рдХाрд░्рдпाрди्рд╡рдпрди рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ों рдФрд░ рдЪुрдиौрддिрдпों рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░ें।”
ЁЯза рдк्рд░ीрд▓िрдо्рд╕ рдХे рд▓िрдП рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЯрд░्рдо्рд╕
-
рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди
-
Hidden Hunger
-
POSHAN рдЕрднिрдпाрди
-
рдоिрдб-рдбे рдоीрд▓ рдпोрдЬрдиा
-
Indo-Gangetic Plains
-
ICAR, CIP
-
рдмीрдЬ рдмрд╣ुрд▓ीрдХрд░рдг (Seed Multiplication)
-
PPP in Agriculture
ЁЯУМ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
-
рдмाрдпो-рдлोрд░्рдЯिрдлाрдЗрдб рдЖрд▓ू рднाрд░рдд рдХे рдкोрд╖рдг рдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдордЬрдмूрдд рдкрд╣рд▓ рд╣ै।
-
рдпрд╣ рдкрд╣рд▓ рддрдХрдиीрдХ, рдХृрд╖ि, рдкोрд╖рдг, рд╢ाрд╕рди рдФрд░ рдиीрддि рдХो рдЬोрдб़рддी рд╣ै—рдЬो UPSC рдХे рд╕рднी GS рдкेрдкрд░ рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै।
-
рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╡рд░्рд╖ों рдоें рди्рдпूрдЯ्рд░ीрд╢рди рдЖрдзाрд░िрдд рдХृрд╖ि рдк्рд░рд╢्рдиों рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдк्рд░ीрд▓िрдо्рд╕ рдФрд░ рдоेрди्рд╕ рджोрдиों рдоें рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै।
No comments:
Post a Comment